Tanie drogie dobre paliwo. Porównanie właściwości paliw w Polsce. Wielki test paliw w Polsce Temat paliwa, to temat rzeka. I stale budzi kontrowersje. Czy lepsze paliwo jest ze stacji supermarketowej, czy może markowe? Czy paliwo premium może dodać mocy silnikowi? Czy należy wierzyć reklamom paliwa? Dyskusje na te tematy spowiły Internet, mechaników, entuzjastów i prasę motoryzacyjną od dawna. Postanowiłem obalić kilka mitów na temat paliwa, opisać parę ciekawostek i mało znanych faktów. I na pewno też zamierzam włożyć kij w mrowisko, gdyż paliwo jest to bardzo drażliwy temat. Ilu oktanowe benzyny sprzedawane są w Polsce? 92 - paliwo nie sprzedawane w Polsce. W Europie też zostało już wycofane ze sprzedaży 95 - najpopularniejsze paliwo w Polsce i Europie. Jest w wersji zwykłej i premium 98 - paliwo typu premium 100 - paliwo typu premium, sprzedaje tylko Shell 102 - paliwo typu premium, nie sprzedawane w Polsce, tylko w Niemczech przez firmę Aral o podobnych właściwościach co Shell. Firma BP wycofała kilka lat temu podobne paliwo ze sprzedaży. Liczba oktanowa (LO), liczba cetanowa (LC), RON, MON To wszystko są pojęcia określające paliwo. W dużym skrócie, to benzynę określa się liczbą oktanową z podziałem na metodologię. Jedna ma nazwę RON i określa paliwo w Europie. W USA używa się metodologii MON, które jest ma opis 8-10 oktanów mniejszy od RON. Popularna w Europie Pb95 w USA będzie występowała jako Pb87. Liczba cetanowa określa zaś diesla. W Polsce minimum to 51 (odgórna norma paliwowa). Im większa liczba, tym lepsza ropa, przy czym ropa premium ma wartości 55-60. Liczba cetanowa w przypadku paliw diesel nie jest pokazywana na stacjach benzynowych, tak jak pokazuje się liczbę oktanową benzyn. Różnice pomiędzy paliwami: LPG, CNG, LNG Silniki benzynowe możemy doposażyć w instalacje gazowe. Jest wiele różnych rodzajów instalacji, opis ich to temat na inny artykuł. Poniżej wyjaśniam tylko różnice pomiędzy typami instalacji: LPG = płynny gaz z ropy naftowej. Najpopularniejsza odmiana w Polsce, Sam gaz jest 2x tańszy od benzyny. Jego liczba oktanowa wynosi 90-110. CNG = sprężony naturalny gaz. W Polsce używany głównie przez autobusy miejskie. Droższy w instalacji i użytkowaniu, ale i tak tańszy od benzyny. Jego liczba oktanowa wynosi 110-120. LNG = płynny naturalny gaz. W Polsce bardzo mało popularny i drogi. Działa podobnie jak LPG, ale potrzebuje pompy podającej gaz do silnika. Jego liczba oktanowa wynosi 130. Do Fiesty mk6 można doinstalować LPG, ale jest to kosztem trwałości silnika i większej podatności na awarie. Skąd się bierze paliwo na stacjach benzynowych w Polsce? Tankujemy na stacji Orlen, BP, Circle, Łukoil, Shell, albo non-name pod centrum handlowym. Ceny paliw są różne w zależności od lokalizacji. Czy paliwo też się różni? Koncerny Lotos i Orlen dostarczają prawie do wszystkich stacji swoje paliwo. Tankując paliwo w Polsce w większości pochodzi ono z fabryki tych koncernów. Poszczególne stacje zamawiają wcześniej dla siebie odpowiednie paliwo i w fabryce Orlen lub Lotos dodają różne dodatki lub tworzą bazę paliwową opartą na składnikach danej firmy. Tylko i wyłącznie paliwo Shell VPower Racing 100 jest przywożone cysternami z rafinerii z Niemiec lub Belgii. Każde inne jest produkcją krajową. Oczywiście do Polski trafia paliwo z zagranicy, np z Rosji, z Iranu. Jest to jednak nieprzetworzona ropa naftowa, która musi przejść przez polskie rafinerie, aby stworzyć paliwo samochodowe. Diesle, które nazywane są potocznie "ropą naftową", to też przetworzone paliwo uzupełnione o odpowiednie składniki i dodatki. Jak dodatki wpływają na paliwo? Gdy podstawą jest to samo paliwo na wszystkich stacjach benzynowych, pozornie nie ma znaczenia gdzie zatankujemy. Tymczasem różne firmy mają różne dodatki ulepszające paliwo np pod kątem oczyszczania wtrysków, obniżania spalania, antyrdzewnych, smarujących i wielu innych. Od ilości tych dodatków zależy też cena paliwa. Bardzo mało kto wie, że czysta benzyna bez dodatków ma mniej więcej 82 oktany. Dodatki takie jak etanol i eter podnoszą liczbę oktanową do wymaganej wg specyfikacji. Dodatki w paliwie przyczyniają się też do spadku emisji spalin. Im więcej popularnych w paliwie etnanolu i eteru, tym mniej tlenków węgla (CO) i wodorotlenków (HC) w spalinach. I trzecim ważnym zadaniem dodatków jest wpływ na temperaturę spalania się paliwa w silniku, dodatki obniżają temperaturę silnika/spalin. Czy paliwo tanie może być "chrzczone"? Teoretycznie nie może. Wszystkie podstawy paliwowe spełniają określone normy. Dodatki do paliwa tylko te normy podnoszą. Niektóre stacje, głównie te no-name, położone z dala od głównych dróg, starają się niską ceną przyciągnąć klientów oraz rozcieńczając paliwo innymi chemikaliami, a nawet wodą. Wiele kontroli i stała kampania wymierzona przeciw takim stacjom, przyniosła odpowiedni skutek i dziś pod koniec roku 2018 już problem "chrzczonego" paliwa prawie nie występuje. Dlaczego tanie paliwo jest tanie? Najtańsze paliwo jest pod supermarketami, na stacjach automatycznych, na stacjach wiejskich, prywatnych i w czasie promocji. Także konkurencja wymusza czasem sprzedaż paliwa w niskiej cenie. Przykładowo w Warszawie, przy DK2 w Starej Miłośnie położonych niedaleko siebie jest 5 różnych stacji benzynowych różnych znanych firm. I w tym miejscu od wielu lat sprzedawane jest najtańsze paliwo. Nie jest ono złej jakości, ale w porównaniu do całej reszty Warszawy, tam jest zawsze najtaniej. Jednak pod supermarketem paliwo zwykle jest też bardzo tanie. I też na cenę ma wpływ ilość dodatków w paliwie, która zwykle jest minimalna. Jakie paliwo należy tankować do Forda Fiesta mk6? Silniki benzynowe tego auta są przystosowane do Pb95. Jeśli zatankujemy raz np Pb91 (w Polsce nie występuje), to nic się nie stanie, ale minimum producenckie to Pb95. Diesle nie mają tego problemu z wyborem. Praktycznie każda ropa do Fiesty TDCi będzie odpowiednia. Jedynie tzw. ekoropa oraz benzyna z bioetanolem (Pb85) nie nadaje się do Fiest. Nominalne różnice pomiędzy paliwami Pb95, a Pb 98 i Pb 100? Wyższa wartość oktanowa w Fieście nie wpłynie pozytywnie na pracę silnika i samochodu. Silnik na pewno będzie równiej pracował, gdyż maleje tzw. spalanie stukowe, czyli niekontrolowane i nierównomierne spalanie paliwa. Teoretycznie spalanie powinno spaść przy dużym tankowaniu benzyny PB98 lub Pb100. Są to jednak wartości maksymalnie do 0,2-0,3l/100km. Niektóre dodatki do paliw spalanie jeszcze zmniejszają, ale podstawa ma minimalny wpływ. Wyższe oktanowo paliwo w Fieście nie doda też mocy. To mit, który należy obalić. Wręcz moc może w dłuższym przedziale czasu spaść. Komputer silnika Fiesty nie jest adaptacyjny, to zbyt stara konstrukcja. Ma zapisane odpowiednie dawki paliwa i tego się będzie trzymać. A Pb98 i Pb 100 jest paliwem o mniejszej właściwości energetycznej, czyli nie doda KM, tylko je odejmie (gdy zatankujemy ponownie PB95, KM po jakimś czasie "wrócą"). Jakość paliwa w Polsce i za granicą Bardzo dużo osób twierdzi, że np tankując paliwo w Niemczech mogą przejechać więcej km niż na polskim paliwie. Być może mają rację. Paliwo paliwu nierówne. Nie ma jednej receptury na paliwo. Każdy koncern w każdym kraju używa wielu receptur. Receptury dostosowane są do klimatu i rynku, ale tak naprawdę chodzi tu o dodatki do paliwa. Skład paliwa zwykle jest taki sam. Normy UE określają jakość paliw i normy te są spełnione. Za zwiększony zasięg odpowiadają zwykle dodatki mieszane z paliwem, które mogą być, ale nie muszą. Np paliwo BP Pb95 Active w Polsce, czy w Niemczech może mieć inny skład i to zupełnie się różniący np od takiego paliwa z Hiszpanii. Natomiast kraje trzecie, jak Ukraina, Rosja, czy nawet USA mają własne normy paliw, które zupełnie nie muszą (ale mogą) być powiązane z normami UE. "Co kraj to obyczaj". Ta maksyma do rynku paliw pasuje idealnie. Paliwo letnie i zimowe, jakie ma różnice? W okresie zimowym do paliw dodawane są specjalne dodatki pozwalające na uruchomienie auta podczas mrozu. O ile sporo się mówi i pisze o dieslu zimowym, o tyle temat ten nie pojawia się przy silnikach benzynowych. Czy to znaczy, że benzyny są paliwami uniwersalnymi? Otóż nie są. W zimie także do benzyny dodawane są dodatki, ale nie mają one tak dużego znaczenia jak w przypadku diesla, który po zatankowaniu ropy bez dodatków zimowych może już w temperaturze poniżej 0*C nie dać się uruchomić. Tymczasem silniki benzynowe wzbogaca się butanem. Bez tego dodatku dopiero w temperaturach poniżej -20*C silnik benzynowy mógłby mieć problem (ale nie musi) z uruchomieniem. Benzyna letnia w zimie i odwrotnie - zimowa w lecie to przepis na trudniejsze uruchomienie silnika. Jak już silnik się uruchomi, auto bez problemu na benzynie pojedzie, diesel w zimie na letniej ropie już niekoniecznie. Produkty zewnętrzne, dodatki do diesli zimą - właściciele diesli powinni pamiętać o konieczności dolewania do paliwa tzw deprezatorów, czyli płynów uniemożliwiających gęstnienie paliw. Dolewa się je gdy paliwo jest... rozgrzane. Wlanie ich np przy -20*C po nocnym postoju na parkingu nic nie da, gdy ropa w baku jest gęsta. Paliwo zimowe sprzedawane jest na stacjach od II połowy października do początków marca. Nowe etykiety paliwowe Od jesieni 2018 roku wprowadzono nowe oznaczenia paliw. Dotychczasowe nie znikną, bowiem nadal będzie rozróżnienie na paliwo podstawowe i premium. Dla Fiesty mk6 mają znaczenie tylko dwie nowe etykiety: - E5 - oznacza wszystkie paliwa Pb95, Pb98, Pb100 - B7 - oznacza wszystkie podstawowe i premium diesle Wszystkie inne nowe etykiety zawierają paliwo nieodpowiednie do Fiesty mk6. Wielkie porównanie właściwości paliw w Polsce różnych stacji benzynowych Dodatki do paliwa, jest są realne właściwości danego paliwa, opinie o paliwie Wszystko na podstawie moich własnych doświadczeń z różnymi paliwami występującymi w Polsce. Niekomercyjny test paliw, które są popularne u nas. Jakie auta testowały paliwo? Daewoo Lanos (1999), Fiat Ducato diesel (2014), Ford Fiesta (2007), Ford Focus III diesel (2012), Kia Ceed (2011), Kia Ceed diesel (2009), Opel Astra II (2003) Daty w nawiasie oznaczają rok produkcji tych aut, nie datę testów. Te odbyły się w latach 2013-2019 i nigdy nie planowałem publikacji tych wyników, robiłem to dla siebie, zapisując przez lata efekty paliw. Finalnie mając 4 auta beznynowe i 3 diesla, w tym Fiestę uśredniałem wyniki, ale w większości cechy paliw się powtarzały w kolejnych autach. W tabeli podaję właściwości reklamowe oraz po znaku "/" rzeczywiste działanie dodatku. Podsumowanie testu na dole strony. Dodatki do paliwa czyszczące nagar = dodatki usuwające brud z wnętrza silnika, przekłada się na większą sprawność silnika poprawiające moc = dodatki zwiększające moc silnika do kilku KM poprawiające przyśpieszenie = dodatki zwiększający moment obrotowy, głównie w dolnym przedziale obrotów smarujące = dodatki zmniejszające tarcie, silnik ciszej działa zmniejszające spalanie = dodatki zmniejszające spalanie paliwa maks do 1l/100km, zwykle mniejLiczba cetanowa w dieslu Przy nazwie paliwa typu diesel, w nawiasie podaję liczbę cetanową LC Kryteria (reklama / rzeczywistość) czyszczącenagar poprawiającemoc poprawiająceprzyśpieszenie smarujące zmniejszającespalanie Pb95 BP Active ¹ / / Circle miles ² / / Circle milesPlus ² / / / / Lotos Dynamic ³ / / / Łukoil Ecto Orlen Eurosuper / / Shell FuelSave / / / Shell VPower / / / / / Pb98 BP Ultimate ¹ / / Circle milesPlus / / / / Lotos Dynamic ³ / / / / / Łukoil EctoPlus / / / Orlen SuperPlus / Orlen Verva / / / / / Pb100 Shell VPower Racing / / / / / diesel BP Active (LC 51) / / Circle miles (LC 51) / Lotos Diesel (LC 51) Łukoil Ecto (LC 51) / / Orlen Diesel (LC 51) Shell FuelSave (LC 51) / / / diesel premium BP Ultimate (LC 53) / / / Circle milesPlus (LC 55) / / / Lotos Dynamic (LC 55) / / / / Orlen Verva (LC 55) / / / / / Shell VPower (LC 60) / / / / / Kryteria (reklama / rzeczywistość) czyszczącenagar poprawiajacemoc poprawiająceprzyśpieszenie smarujące zmniejszającespalanie ¹ Paliwa BP Pb95 i Pb 98 składają się głównie z benzyny (do 50%), eteru (do 35%) toulenu (do 30%) i heksanu (do 5%). ² Wg kart charakterystyki paliwa nie różnią się. [składają się z beznyny, etanolu (do 5%) i eteru (do 30%)]. Wszystkie zastosowane dodatki do paliwa też są identyczne. Skąd więc takie różnice w reklamie i w rzeczywistości? ³ Również te paliwa wg kart charakterystyki nie różnią się. Różni je liczba oktanowa, ale dodatki są identyczne. ⁴ Czym różni się benzyna Shella? Postanowiłem to osobno opisać, bo wg mnie to ciekawostka jest: - FuelSave 95 składa się z benzyny, etanolu (do 5%), eteru ( do 30%) i nafty (do 35%) - VPower 95 składa się z benzyny, etanolu (do 5%), eteru ( do 30%) - VPower 100 składa się benzyny i etanolu (do 5%) Wszystkie powyższe trzy paliwa mają takie same dodatki, które powinny mieć taki sam wpływ na zachowanie się paliwa w silniku, a jak widać te same dodatki po zmieszaniu z innymi składnikami benzyny, inaczej się zachowują. Dokładna tabela głównych składników benzyn, w % maksymalnego możliwego stężenia, zwykle mniej Dane w % oznaczają, iż danego składnika może być maksymalnie tyle ile napisano w specyfikacji. Jednak łącznie musi być 100% objętości, więc proporcje są różne. To samo paliwo, tego samego producenta może się różnić składem ilościowym. Są jeszcze inne składniki paliwa, ale zwykle nie przekraczają one 2% objętości. Kryteria, dane w % BP, pb95+Pb98 Circle, Pb95+Pb98 Lotos, Pb95+Pb98 Orlen Pb95+Pb98 Łukoil, Pb95+Pb98 Shell, Pb95 FuelSave Shell, Pb95, Pb100 VPower benzyna 50 100 100 100 90 100 100 eter ETBE 10 15 15 15 15 15 15 eter MTBE 10 15 15 15 15 etanol 5 5 5 5 5 5 5 toulen 30 metanol 3 3 3 alkohol 20 20 3 3 nafta 35 Wyniki testu paliw. Jak dodatki w paliwie mają wpływ na rzeczywistość? Dodatki czyszczące nagar To bardzo subiektywne kryterium, gdyż nie sprawdzałem rozbierając silniki czy jest nagar czy go nie ma. Jeśli po kilku tankowaniach silnik był ospały przyjmowałem brak działania dodatku. Zwykle na każdy dodatek potrzeba kilku tankowań pod rząd, aby sprawdzić czy działa. Im lepsze paliwo, tym bardziej widoczne działanie dodatku. Widać to wyraźnie w dieslu, gdzie wersja premium praktycznie zawsze działa. Np. BP Active 95 może i działa, ale nie widać żadnej różnicy w testowanych autach. Dodatki poprawiające moc Żadne paliwo nie poprawia mocy samochodu w taki sposób, by było to wyczuwalne na drodze. Sprawdzając auto na hamowni widać było przyrosty mocy o 1-4KM, ale nie przekładało się to na moc auta w trasie. Być może o parę km/h pojechały by testowane auta szybciej, ale to tylko przypuszczenie. Dodatki poprawiające przyśpieszenie Tylko Shell VPower Racing i VPower Diesel dają jakieś wyczuwalne zmiany w reakcji na gaz w dolnym zakresie obrotów. Poza tymi paliwami wszystkie inne nie dały żadnego pozytywnego efektu na drodze. Dodatki smarujące Zmiana pracy silnika na cichszą po kilkukrotnym zatankowaniu jest bardzo wyczuwalna. W przypadku diesli premium to widać zawsze (poza BP). W benzynie tylko paliwa Shell VPower 95 i 100 oraz Orlen Verva 98 dają efekty. Pozostałe paliwa oferujące ten dodatek być może działają, ale nie przekłada się to na efekt dźwiękowy i wyczuwalnej większej równości pracy. Dodatki zmiejszające spalanie Większość paliw oferujacych mniejsze zużycie paliwa rzeczywiście wpływa na auto pozytywnie. Z całą pewnością paliwa premium zmniejszają zużycie paliwa. Podstawowe Pb95 i diesle już nie zawsze i poza Shellem warto wyróżnić paliwo Cicrle milesPlus 95 oraz Lotos Dynamic Diesel. W pozostałych być może i był spadek, ale był on w granicach błędu statystycznego 0,1-0,2l/100km. Wpływ ceny na kupowanie paliwa Z reguły tankujemy tanie paliwo. Tylko, czy kupowanie taniego paliwa się opłaca? Wg mnie nie. Droższe paliwo ma lepsze właściwości. Będę operował teraz na przykładzie Forda Fiesty mk6 Tankując Pb95 np za 5zł (stan na tankujemy np 35 litrów, czyli 175zł płacimy w kasie. Wybierając paliwo droższe, np za 5,5zł zapłacimy 192zł, czyli stracimy 22zł w ciągu 500km. Gdy stale będziemy tankować tanie paliwo bez działających dodatków czyszczących, za jakiś czas zapłacimy wiele tysięcy złotych za remont silnika. Warto też dodać, że droższe paliwo zwykle zawiera działające dodatki zmniejszające zużycie, więc np nie zrobimy 500km, tylko np 520km. Dodano w lipcu 2022: Porównanie sprzed 4 lat nadal jest aktualne, ale ceny znacząco już nie. Dziś paliwa podrożały niebotycznie. Ostatnia znana mi cena to 7,35zł za 1 litr Pb95 na stacji Shell za FuelSave, który zacząłem tankować, choć przez ostatnie 5 lat Fiestę tankowałem Shell VPower 95, to wysokie ceny (7,90zł) sprawiły, że mój budżet nie ogarnia już tego paliwa. A na obniżkę cen nie ma co liczyć w znanej mi perspektywie kilku lat, ceny sprzed 4 lat wydają się już nieosiągalne :( Jak finalnie wypada polski Lotos i Orlen wobec konkurencji? Ostatnią sekcję poświęcam ocenie czysto polskich koncernów paliwowych. Z jednej strony wiemy już, że inne firmy też biorą polskie paliwo, ale korzystają z własnych, zagranicznych receptur. Czy polska receptura paliwowa jest lepsza? Nie jestem do tego przekonany. Paliwa podstawowe: benzyna Pb95 i diesel mają główny atut: cena i uniwersalność. Dopiero paliwa w wersji premium mogą konkurować z recepturami zachodnimi, przy czym w przypadku Pb98 rezultaty są podobne, ale w przypadku diesli, to Orlen zdecydowanie lepiej się prezentuje w klasie premium.